SARI KIRMIZI VE 1907 (DERGİNİN İDDİASI ÜZERİNE)

Dergideki fotonun bir kısmı (1907 yılı)

Galatasaray Dergisi son sayısında Ali Sami Yen'in özel arşivinden çok güzel bir fotoğraf paylaştı. Fotoğrafın altına Ali Sami Yen'in attığı 1907 tarihi ise kafaların karışmasına sebep oldu. Biz de dergide yazılan iddia üzerine ufak tahminlerde bulunalım, arşivden fotoğraflarla.

Özet geçecek olursak, Ali Sami Yen'in arşivindeki bu fotoğrafın 1907 yılında çekilmesi ve futbolcuların üzerlerindeki formaların parçalı olmasından yola çıkarak, dergi ilk defa sarı-kırmızı formayı 1907 yılında giymiş olabileceğimizi yazmış. Öncelikle şunu düzeltmek isterim. Galatasaray 1908 yılından önce de parçalı forma giydi, ancak rengi sarı-kırmızı değil, kraliyet mavisi ve nohut sarısıydı. Tasarımı ise 1908 yılında ki sarı-kırmızı formamızla tamamen aynıydı. Yani futbolcuların üzerindeki formanın parçalı olması, sarı-kırmızı olduğunun bir göstergesi değil. Bunu düzelttikten sonra derginin de üzerinde durduğu logoyu kullanarak fikir yürütelim.

Bu fotoğrafla birlikte bizim dikkat ettiğimiz 2 foto daha var, üzerinde logomuz bulunan. Biri 1908-1909 sezonu şampiyonluğundan sonra çekilen 1909 + tarihli fotoğraf (en altta). Bu resmin 1909 yılında çekildiğinden ve futbolcuların üzerindeki formanın sarı-kırmızı olduğundan eminiz. Zaten şu başlıkta emin olduğumuz tek konu bu. Diğeri de alttaki 1908 tarihli fotoğraf.

1908 yılı

Yukarıdaki resim bizim, Galatasaray'ın ilk sarı kırmızı forması olduğunu düşündüğümüz fotoğraf. 1908 yılında çekildi. Galatasaray'ın sarı-kırmızıya geçişi 06.12.1908. Gördüğünüz gibi 1908'e girer girmez geçmedik bu renklere. O sebeple benim sarı-kırmızı olarak düşündüğüm yukarıdaki fotodaki formaların sarı-lacivert olma ihtimali de var. Tıpkı dergide çıkan resimdeki formaların sarı-lacivert olabileceği gibi...

Yukarıdaki 1908 yılında çekildiğini bildiğimiz fotoğrafta Ali Sami Yen'in solunda yer alan futbolcunun göğsünün sarı kısmında bir logo göze çarpıyor. Bu logo; derginin Gayın-Sin logosu olduğunu söylediği ve dergideki fotoda özellikle dikkat çekilen logo ile aynı. Ayrıca 1908 yılı fotosundaki formaların sarı renkleri de 1909 yılında ve daha sonrasında çekilen bütün Galatasaray formalarının sarı tonundan daha açık duruyor. Bunu tabi zamanının makinelerindeki standartsızlığı da göz önünde bulundurarak yazmak lazım. Kesin diyemiyorum. Fakat sanki yukarıdaki 1908 fotoğrafı, sarı-kırmızıya geçmeden önce sarı-lacivert formamız ile çekilmiş bir fotoğraf olabilir. Yani benim ilk sarı-kırmızı formamız ile çekilen fotoğraf diye belirttiğim bu fotodaki forma, kraliyet mavisi ve nohut sarısı renklerimizden yapılmış olabilir. Kısacası aynı armayı taşımaları ve renk tonları bu 2 resimdeki formaların aynı formalar olduğunu düşündürüyor. Dediğim gibi ya her 2 resim de sarı-lacivert parçalı formaya ait, ya da hakikaten derginin "olabilir" dediği durum olmuş ve 1907 yılında ilk sarı-kırmızı formayı giymişiz.

Fakat ben bunun olabileceğine ihtimal vermiyorum. Ali Sami Bey'in zamanında anlatmış olduğu meşhur Şişman Yanko dükkanında keşfedilen kumaşların hikayesi 1908 yılını bize işaret ediyor. Ayrıca kulübün de bu konuda bir araştırma yaptığını ve 1908 koleksiyonunu üretip taraftarlara sunduğunu unutmamak lazım. Bana kalırsa (kesin diyemem kesinlikle) dergi parçalı formalarımızın sadece sarı-kırmızıdan ibaret olduğu gibi yanlış bir bilgiye sahipmiş ve bu resimdeki formaların parçalı olduğunu görünce, -sadece bu sebeple- formalarımızın sarı-kırmızı olduğunu düşünmüşler. Ancak tekrar söyleyelim, sarı-lacivert formalarımız da, yani, 1906 yılından 1908 yılının sonlarına kadar kullanıldığı söylenen formalarımız da parçalılardı. Kraliyet mavisinin çok çok koyu bir tonda olması, siyah beyaz fotolarda vişneye çalan koyuca tatlı kırmızı renk ile karıştırılabilir.

Kısacası, derginin iddiası heyecan verici, ancak sadece formalar parçalı diye sarı-kırmızı formaları 1907 yılında giymeye başlamışız anlamına gelmiyor bu. Bunun için Galatasaray Tarihinin ilk fotoğrafına bakmamız lazım. Hemen yukarıdaki fotoğraf 25 Kasım 1906 yılında Imojen ile oynanan maçtan önce çekilmiş. Tarihimizin bilinen ilk resmi. Bu resimdeki formalar da parçalı. Ancak 1906 yılında Galatasaray'ın renkleri sarı-kırmızı değildi. O sebeple 1907 yılında formaların renkleri sarı-kırmızı demek, sadece forma türünden yola çıkarsak yanlış olur sanki. (işin ilginci bu foto da dergiden alınma)

1909 yılı sarı-kırmızı forma ve Gayın-Sin Logosu

Son olarak logoya gelirsek, bu konuda bilgi sahibi değilim. Tam bir Gayın-Sin arması gibi görünmediği fotoğraflarda belli oluyor. 1909 yılında çekilen sarı-kırmızı formalarımızı giydiğimiz fotoda da yine sol altta oturan futbolcumuzun üzerinde logoyu daha detaylıca görmek mümkün. Sadece fotoğraf üzerinden konuşmak yanlış olur, bu gömleklerde gözükenlerin logo olması düşüncesi ise muhteşem.

Başlığın özeti, sanki 1908 tarihli resimdeki forma da sarı-lacivert renklere sahip (ben zamanında ilk sarı-kırmızı formalarımızın fotoğrafı demiştim). Bundan yola çıkarsak da dergideki formaların sarı-kırmızı olmadığı inancı bende daha kuvvetli.

Not: Yukarıdaki ilk fotoğraf dergiden alıntıdır, ancak sadece küçük bir kısmı alıntıdır. Eğer tam resmi görmek istiyorsanız lütfen dergimizi edinin. Hemen her sayıda yayınladıkları tarihi resimler için bile dergi alınır. Ayrıca bu mükemmel fotoğraf için de kendilerine teşekkür edelim.